BRCA1, BRCA2 Gen Testleri

BRCA Ne Demek ?  

BRCA, İngilizce "Meme Kanserine Duyarlılık" kelimesinin kısaltmasıdır. Meme kanseri vakalarının %5 ila %10'unun kalıtsal, yani ebeveynden çocuğa geçen anormal genlerin neden olduğu düşünülmektedir.

Meme kanserine yatkınlık oluşturan mutasyonlar öncelikle BRCA1 ve BRCA2 genlerinde bulunur. Normal hücrelerde, bu genler DNA'yı stabilize etmeye ve kontrolsüz hücre büyümesini önlemeye yardımcı olur. Bu nedenle tümör baskılayıcı genlerdir.

Bir kadın BRCA1 veya BRCA2 geninde tehlikeli bir mutasyon taşıyorsa, o kişinin yaşam boyu meme ve/veya yumurtalık kanseri geliştirme riski büyük ölçüde artar. Ayrıca bazı BRCA1 mutasyonları rahim ağzı, rahim, pankreas ve kolon kanserleri ile birlikte pankreas, mide vb. bazı BRCA2 mutasyonları ile ilişkilidir. Ayrıca safra kesesi, safra yolu kanseri ve melanom için ek riskler oluşturur.

BRCA1 ve BRCA2 Genlerine Bakılması Yeterli mi?

Ailede mide, kolon, pankreas ve kemik kanseri öyküsü olan olgularda TP53, PALB2, PTEN, CHEK2, BRIP1, STK11, RAD50 ve ATM gibi genler de meme ve yumurtalık kanserine yatkınlıkta rol oynayabilir.

Yurt içi ve yurt dışında yapılan çalışmalarda tüm genetik vakalarda BRCA1 ve BRCA2 genleri bulunmuştur. Bu nedenle kalıtsal olduğu düşünülen meme ve yumurtalık kanseri hastalarında BRCA1 ve BRCA2 genleri dışındaki genlerin taranması önerilir.

BRCA1 ve BRCA2 Gen Testleri Kimlere Yapılması Gerekir?

• Yumurtalık veya primer periton kanseri teşhisi (yaştan bağımsız olarak) var ise
• 45 yaşından önce meme kanseri teşhisi var ise
• 46-50 yaşları arasında meme kanseri teşhisi konmuş ve aile öyküsü var ise
• Her iki memede meme kanseri veya aynı memede iki veya daha fazla lezyonda meme kanseri tanısı var ise
• Birinci derece akraba (anne, kız kardeş, kız) 50 yaşından önce meme kanseri teşhisi konmuş ise
• Ailede birinci ve ikinci derece akrabada hem meme hem de yumurtalık kanseri var ise
• Yaşına bakılmaksızın birinci derece bir akrabada ailede yumurtalık kanseri öyküsü var ise
• Bir aile üyesinde BRCA 1 ve BRCA 2 genlerinde mutasyon var ise
• Ailenin erkek üyesinde meme kanseri öyküsü var ise
• 60 yaşından önce üçlü negatif meme kanseri teşhisi konmuş ise

BRCA ile ilgili bozukluklar yetişkin hastalığı ile ilişkili olduğundan, 18 yaşın altındaki kişiler için test yapılması önerilmez. BRCA ilişkili kanserli ailelerde mümkünse önce kanserden etkilenen bireylerin genetik testleri yapılmalı, ardından olası test sonuçlarına göre risk altında olduğu düşünülen ailede etkilenmeyen bireylerde BRCA taraması yapılmalıdır.

BRCA1 ve BRCA2 Gen Mutasyonu Pozitif İse Ne Anlama Gelir?

Genetik danışmanlık yapılmalıdır. Testin pozitif çıkması kanser teşhisi anlamına gelmez. Bu mutasyonlara sahip kişilerde, bu genlerle ilişkili kanser geliştirme riski artar. Ancak bu, kişinin kesinlikle kanser olacağı anlamına gelmez. Hastalar, çoğu vakanın kanser geliştirmediği konusunda bilgilendirilmelidir.

Kanser gelişip gelişmese de mutasyonu bir sonraki nesle geçirme riski %50'dir. Ayrıca mutasyonu olan bireyler, ailenin diğer üyelerinin de mutasyonu taşıyabileceği konusunda bilgilendirilmelidir. BRCA ile ilişkili kanserler daha genç yaşta ortaya çıktığı için erken tarama önerilir.

Meme Kanseri İçin Ne Yapılmalı?

• 18 yaşından itibaren aylık meme muayenesi (kişi tarafından)
• 25 yaşından itibaren yılda 6 ayda bir klinik meme muayenesi
• 25-29 yaş arası yıllık meme MR'ı
• 30 yaşından sonra yıllık mamografi ve meme MRG'si
• Hastalara risk azaltıcı mastektomi hakkında bilgi verilmelidir.